THIẾT BỊ ACQUY

THIẾT BỊ ACQUY Chương III.3 : THIẾT BỊ ACQUY Phạm vi áp dụng III.3.1. Chương này áp dụng cho thiết bị ắcquy axít kiểu cố định và ắcquy kiềm dùng trong các công trình điện . III.3.2. Gian đặt giàn ắcquy (gọi là gian ắcquy) được coi là gian thuộc loại nguy hiểm cháy nổ hạng A (theo TCVN 2622-1995) khi tiến hành nạp ắcquy với điện áp mỗi bình lớn hơn 2,3V. Các gian ắcquy làm việc theo chế độ phụ nạp thường xuyên hay nạp điện nhưng điện áp của mỗi bình dưới 2,3V thì chỉ coi là có nguy hiểm cháy nổ khi nạp hình thành hoặc nạp điện sau khi sửa chữa với điện áp mỗi bình quá 2,3V. Còn trong chế độ vận hành bình thường, với điện áp mỗi bình dưới 2,3V thì gian đó không phải là gian nguy hiểm cháy nổ. Phần điện III.3.3. Nguồn điện từ giàn ắcquy phải có khả năng cung cấp điện cho các phụ tải một chiều lâu dài và ngắn hạn. Nguồn điện một chiều dùng cho phần thông tin liên lạc trong trạm điện phải từ giàn ắcquy riêng. Những nơi có thiết bị được bảo vệ bằng 2 bảo vệ chính phải có nguồn điện một chiều từ 2 thanh cái vận hành độc lập. Đối với các trạm nút 220kV quan trọng và trạm biến áp 500kV, phải trang bị hai nguồn ắcquy vận hành thường xuyên. III.3.4. Việc lựa chọn thiết bị sấy bằng điện, đèn chiếu sáng gian ắcquy, động cơ điện cho quạt thông khí, mạch điện và lắp đặt các thiết bị đó trong gian ắcquy chính và gian phụ phải tiến hành theo các qui định hiện hành. III.3.5. Thiết bị nạp điện cho giàn ắcquy axít phải có công suất và điện áp đủ để nạp điện cho các ắcquy đến 90% dung lượng danh định trong khoảng thời gian không quá 8 giờ, khi trước đó ắcquy đ• được phóng điện hết theo quy trình. Việc chọn thiết bị nạp cho giàn ắcquy kiềm theo hướng dẫn của nhà chế tạo. III.3.6. Gian ắcquy phải được trang bị vônmét có khoá chuyển mạch và ampemét ở các mạch nạp, phụ nạp của giàn ắcquy. III.3.7. Khi dùng tổ động cơ - máy phát để nạp và phụ nạp phải trang bị thiết bị cắt tổ máy khi xuất hiện dòng điện ngược. III.3.8. Trong mạch ắcquy phải đặt áptômát để bảo vệ. III.3.9. Thiết bị phụ nạp phải đảm bảo điện áp ổn định trên thanh cái của giàn ắcquy trong giới hạn ? 2%. III.3.10. Thiết bị nạp điện cho ắcquy phải có thiết bị không cho phép điện áp tự tăng quá mức quy định của nhà chế tạo khi nạp. III.3.11. Thiết bị chỉnh lưu để nạp và phụ nạp ắcquy nối với nguồn điện xoay chiều phải qua máy biến áp cách ly. III.3.12. Thanh cái điện một chiều phải có thiết bị thường xuyên kiểm tra cách điện để biết trị số điện trở cách điện và báo tín hiệu khi điện trở cách điện của mỗi cực giảm đến 20k? trong lưới điện 220V, 10k? trong lưới điện 110V, 5k? cho lưới 48V, 3k? cho lưới 24V. III.3.13. Trong gian ắcquy phải có đèn chiếu sáng khi sự cố. III.3.14. ắcquy phải được đặt trên các giá đỡ hoặc trong các ngăn tủ chắc chắn. Khi lắp đặt ắcquy, phải đảm bảo tiếp cận được tất cả các phần tử của giàn ắcquy. Phải đảm bảo khoảng cách giữa các giá đỡ, giá với tường hoặc thành tủ để đảm bảo dễ tiếp cận trong vận hành và bảo dưỡng. Giá đỡ hoặc sàn đỡ ắcquy phải chịu được trọng lượng của giàn ắcquy. III.3.15. Các giá đỡ ắcquy phải được chế tạo, thử nghiệm và đánh dấu theo đúng yêu cầu của tiêu chuẩn hiện hành hoặc các điều kiện kỹ thuật. Giá đỡ phải được bảo vệ chống tác động của chất điện phân bằng lớp phủ bền vững. III.3.16. ắcquy phải được cách điện với giá đỡ, và giá đỡ chịu được chất điện phân và hoá chất ăn mòn khác. Các giá đỡ ắquy điện áp đến 48V có thể đặt không cần tấm đệm cách điện. III.3.17. Lối đi lại để vận hành và bảo dưỡng giàn ắcquy axít phải có chiều rộng không nhỏ hơn 1m khi bố trí ắcquy ở hai bên và 0,8m khi bố trí ắcquy ở một bên. III.3.18. Phải đảm bảo khoảng trống phía trên ắcquy ít nhất 200mm để dễ dàng tiếp cận và bổ sung dung dịch cho ắcquy. Phải đảm bảo khoảng cách giữa thành tủ và ắcquy (nếu đặt trong tủ) để không bị ngắn mạch. ống thông hơi phía trên ắcquy phải xoay được 180o để dễ dàng bổ sung dung dịch. III.3.19. Thanh cái của giàn ắcquy phải bằng thanh đồng trần hoặc bằng cáp đồng một ruột có cách điện bền với hoá chất ăn mòn. Các chỗ nối và chỗ rẽ nhánh của thanh cái, cáp đồng phải hàn chảy hoặc hàn vẩy (thiếc, đồng v.v.). Chỗ nối thanh cái và cáp vào bình ắcquy phải được mạ thiếc. Chỗ nối thanh cái với thanh dẫn xuyên tường cũng phải hàn chảy. III.3.20. Các thanh cái trần phải được sơn 2 lớp bền với hoá chất ăn mòn và sau khi sơn khô phải sơn màu đỏ cho cực dương (+) và sơn màu xanh cho cực âm (-). ở những vị trí không sơn được phải bôi một lớp vazơlin trước lúc đổ chất điện phân vào bình ắcquy. III.3.21. Khoảng cách giữa các thanh dẫn trần cạnh nhau được xác định theo tính toán độ bền cơ học. Khoảng cách nói trên và khoảng cách từ các thanh cái đến các phần của toà nhà và các phần nối đất khác không được nhỏ hơn 50mm. III.3.22. Thanh cái phải được đặt và bắt chặt vào cách điện. Khoảng cách giữa các điểm đỡ thanh cái hình dạng bất kỳ được xác định theo tính toán độ bền cơ học nhưng không được lớn hơn 2m. Kết cấu, cách điện, phụ kiện, chi tiết để bắt thanh cái phải có độ bền cơ và điện, chịu được tác động lâu dài của hơi chất điện phân. Không cần nối đất các kết cấu đỡ. III.3.23. Tấm giữ thanh xuyên tường ra khỏi gian ắcquy phải chịu được tác động lâu dài của hơi chất điện phân. Không cho phép dùng tấm làm bằng đá và vật liệu có cấu trúc lớp. III.3.24. Việc nối từ bảng đầu ra của gian ắcquy đến thiết bị đóng cắt và bảng phân phối điện một chiều cần thực hiện bằng cáp một ruột hoặc thanh dẫn trần. III.3.25. Trong quá trình vận chuyển, phải đảm bảo ắcquy cố định và bịt kín các lỗ thông hơi của ắcquy. Ngoài ra cần phải tuân thủ theo các chỉ dẫn và khuyến cáo cụ thể của nhà sản xuất về vấn đề lắp đặt, vận hành, bảo dưỡng và an toàn. Phần xây dựng III.3.26. Các giàn ắcquy cố định phải đặt trong gian, buồng hoặc tủ riêng. Cho phép đặt chung một số giàn ắcquy trong một gian. III.3.27. Gian ắcquy axít thuộc loại gian sản xuất cấp A và phải được xây dựng đáp ứng theo tiêu chuẩn TCVN 2622 - 1995 về phòng cháy và chống cháy. ắcquy có thể đặt trên giá đỡ, cố định trên sàn hoặc trong tủ. III.3.28. ắcquy phải được lắp đặt trong phòng khô ráo và sạch sẽ, tránh tiếp xúc trực tiếp với nhiệt độ cao và ánh nắng. Nếu ắcquy đặt trong phòng hoặc ngăn kín thì phải có thông gió thích hợp. III.3.29. Khi dùng ắcquy di động kiểu kín (ví dụ ắcquy ôtô) tổng dung lượng không quá 72Ah cấp điện cho thiết bị điện cố định, có thể đặt chung trong gian riêng được thông khí tự nhiên hoặc đặt trong gian sản xuất chung không có nguy hiểm cháy nổ hoặc trong tủ kim loại có thông khí. Khi tuân thủ các điều kiện kể trên thì bậc nguy hiểm cháy nổ của gian sản xuất không thay đổi. III.3.30. Giàn ắcquy khi nạp điện cho mỗi bình không quá 2,3V có thể đặt trong gian sản xuất chung, không nguy hiểm cháy nổ, với điều kiện phải lắp chụp thông khí phía trên các bình ắcquy. Khi đó bậc nguy hiểm cháy nổ và cháy của gian sản xuất không thay đổi. III.3.31. Gian ắcquy phải: 1. Bố trí gần thiết bị nạp điện và bảng phân phối điện một chiều. 2. Chống được bụi và nước thấm vào từ bên ngoài. 3. Thuận tiện cho việc quản lý vận hành. 4. Đặt xa các nguồn gây chấn động. III.3.32. Trên cửa gian ắcquy phải có biển ghi “Gian ắcquy - Cấm lửa". III.3.33. Cạnh gian ắcquy axít phải có gian phụ để dụng cụ, thiết bị phục vụ vận hành và bảo dưỡng. III.3.34. Trần của gian ắcquy phải bằng phẳng. Cho phép trần có những kết cấu nhô ra hoặc nghiêng khi thoả m•n những điều kiện trong Điều III.3.43. III.3.35. Sàn gian ắcquy phải bằng phẳng và chịu được axít. III.3.36. Tường, trần, các cửa, mặt trong và mặt ngoài của đường ống thông khí, kết cấu kim loại v.v. phải được sơn bằng sơn bền với axít. III.3.37. Nếu ắcquy đặt trong tủ hoặc phòng kín thì phải đảm bảo không gian để thoát khí và hạn chế ngưng tụ trong thời gian nạp. Mặt trong của tủ đặt ắcquy phải sơn bằng sơn bền với axít. Với ắcquy kiềm, phải đảm bảo lượng khí hydro trong phòng hoặc tủ đặt ắcquy nhỏ hơn 4%. Ngoài ra, việc tính toán thông khí cho phòng hoặc gian đặt ắcquy cần tuân theo theo hướng dẫn của nhà chế tạo. III.3.38. Trong gian ắcquy có điện áp danh định trên 250V, ở lối đi lại phải đặt sàn cách điện. III.3.39. Khi dùng thiết bị thông khí tạm thời trong gian ắcquy phải có chỗ để đặt thiết bị và chỗ nối thiết bị với đường ống thông khí. Phần kỹ thuật vệ sinh III.3.40. Gian ắcquy axít có tiến hành nạp với điện áp mỗi bình lớn hơn 2,3V phải trang bị hệ thống thông khí cưỡng bức, đặt cố định. Gian ắcquy làm việc với chế độ phụ nạp thường xuyên và nạp với điện áp mỗi bình đến 2,3V phải sử dụng hệ thống thông khí cưỡng bức cố định hoặc không cố định khi nạp hình thành hoặc quá nạp kiểm tra. III.3.41. Hệ thống thông khí gian ắcquy chỉ phục vụ cho riêng gian ắcquy và gian phụ. Cấm nối hệ thống thông khí này vào các đường dẫn khói hoặc hệ thống thông khí chung của toà nhà. III.3.42. Thiết bị hút gió cưỡng bức phải là loại phòng nổ. III.3.43. Phải hút các chất khí ở cả phần trên cũng như phần dưới của gian ắcquy axít ở phía đối diện với dòng không khí sạch thổi vào. Nếu trần nhà có kết cấu nhô ra chia thành nhiều khoang, phải hút khí ra ở từng khoang. Nếu trần nghiêng, phải hút khí ở chỗ cao nhất. Tốc độ dòng không khí trong gian ắcquy và gian chứa axít, khi hệ thống thông khí làm việc cần phải thoả m•n tiêu chuẩn vệ sinh trong thiết kế các công trình công nghiệp. III.3.44. Nếu không có hướng dẫn của nhà chế tạo thì nhiệt độ của gian đặt ắcquy nên duy trì từ 10oC đến 30oC để ắcquy hoạt động hiệu quả và có tuổi thọ cao. III.3.45. Phải đặt đường ống dẫn nước đến gần gian ắcquy, và phải đặt vòi và chậu hứng nước. Trên chậu phải có biển ghi: “Không được đổ axít hoặc chất điện phân vào!”.