Nhật ký sửa chữa số 1 : SỰ CỐ VÀ CÁC LỖI THƯỜNG GẶP Ở BỘ ĐÈN CAO ÁP

 Hệ thống chiếu sáng dùng đèn cao áp được sử dụng phổ biến trong các công trình công cộng, sân bóng, sân vận động, nhà xưởng,… phục vụ cho nhiều mục đích. Nhưng rất ít người có thể xác định lỗi chính xác của các bộ phận khi xảy ra sự cố đèn cao áp không hoạt động.

Mạch tổng quát của đèn cao áp:

Đèn có tia lửa nhưng không kích sáng được.

Bóng có tia lửa nhưng không kích sáng.

Bóng sau thời gian dùng sẽ có hiện tương trên, thay bóng mới là khắc phục được.

Đèn cao áp không sáng, thay bóng đèn tốt vẫn không sáng:

1. Tính năng ngắt an toàn của ballast hoạt động bình thường, nên dòng điện ra đèn đã bị ngắt. Cắm điện lại xem bóng đèn có sáng không. Lưu ý, bóng metal halide (ánh sáng trắng) nếu đã phát sáng trước đó cần có thời gian nguội bớt trước khi khởi động lại.

2. Kiểm tra lắp bóng đèn metal halide đúng công suất của ballast. Nếu không đúng thì lắp lại bóng đèn phù hợp.

3. Kiểm tra điện áp nguồn đúng với dải điện áp ghi trên nhãn chấn lưu. Nếu đã xảy ra quá điện áp, cầu chì trong ballast đã đứt, cần phải thay chấn lưu khác.

4. Ngắt điện nguồn, đo điện trở giữa 2 điểm tiếp xúc của đui đèn với đất điện trở phải rất lớn. Nếu không, có thể đui đèn, dây nối đui đèn, hoặc vỏ thiết bị có vấn đề. Kiểm tra tất cả các mối nối, dây dẫn, vít siết, các điểm tiếp xúc trong bộ đèn cao áp. Có thể có dây mỏng, hoặc điểm tiếp xúc với nhau không tốt, gây rò rỉ hoặc ngắn mạch.

Bóng đèn có lúc phát sáng, lúc không:

Có thể lúc này đèn phát sáng, lúc khác thì không. Đây là hiện tượng đặc trưng của bóng đèn sắp hỏng hoặc sử dụng sai dây dẫn điện, hoặc bóng đèn không phù hợp. Nên kiểm tra để thay bóng tranh trường hợp đang sử dụng thì bóng không sáng nữa.

Bóng đèn mới nhưng phát ra ánh sáng ngả màu xanh nhạt:

Công suất ballast nhỏ hơn công suất của bóng đèn cao áp, nên bóng đèn cao áp bị thiếu “năng lượng”, nhiệt độ màu ánh sáng ngả về màu “xanh”. Thí dụ bóng 70W dùng chấn lưu 35W thì ánh sáng đổi màu xanh nhạt, thay vì màu vàng ấm. Kiểm tra nhãn bóng đèn và nhãn chấn lưu có công suất tương thích với nhau hay không. Thay đổi tăng phô cao áp hay bóng đèn cao áp phù hợp.

Bóng đã phát sáng tốt, nhưng phụt tắt sau khoảng 30 phút:

Tính năng ngắt cuối tuổi thọ của tăng phô cao áp được kích hoạt, ngắt điện ra đèn. Có thể đèn sắp hỏng, gây ra hiện tượng chỉnh lưu hoặc điện áp tăng/giảm bất thường. Thay bóng đèn cao áp mới. Bật điện lại để chắc chắn cả bộ đèn cao áp hoạt động bình thường.

Chắc chắn không lắp nhầm bóng sợi đốt hoặc halogen có cùng hình dáng với bóng metal halide (thông thường bóng PAR sẽ trông gần giống với HCI-PAR). Thay bóng đèn ngay nếu phát hiện lắp nhầm, vì sự cố có thể làm hỏng chấn lưu rất nhanh.

Khởi động được nhưng liên tục ngắt, rồi tự khởi động lại:

Kiểm tra điện áp nguồn có ổn định không, phù hợp với điện áp cho phép của tăng phô cao áp hay không. Nếu điện áp ổn định, hãy nghĩ đến việc thay ballast có điện áp phù hợp với điện áp nguồn.

Kiểm tra bộ đèn có lắp trong khu vực có nhiệt độ cao bất thường không (lò hơi, lò sấy). Chu kỳ sáng – tắt khoảng 2 – 4 giờ. Di chuyển bộ đèn sang vị trí mát hơn, hoặc thông gió cho khu vực, hoặc chuyển hướng nguồn nhiệt ảnh hưởng đến bộ đèn cao áp.

Nếu đây là bộ downlight, kiểm tra xem có bóng đèn phụ nào đang phát sáng đồng thời không. Tháo bóng đèn phụ xem bộ đèn chính hoạt động bình thường không. Nếu đúng thế, thì sửa chữa bộ cảm biến trên mạch đèn phụ. Liên hệ với nhà sản xuất để biết bóng đèn phù hợp. Một số trường hợp hãn hữu, điện trở dây dẫn làm giảm điện áp mồi đèn. Thay dây dẫn phù hợp.

Đèn nhấp nháy thấy rõ bằng mắt thường:

1. Chắc chắn không lắp nhầm bóng sợi đốt hoặc halogen có cùng hình dáng với bóng metal halide (thông thường bóng PAR sẽ trông gần giống với HCI-PAR). Thay bóng đèn ngay nếu phát hiện lắp nhầm, vì sự cố có thể làm hỏng chấn lưu rất nhanh.

2. Chắc chắn bộ đèn không lắp với bộ điều chỉnh độ sáng (dimmer). Trong một số trường hợp, mạch điều chỉnh độ sáng gây nhấp nháy bóng đèn metal halide. Tháo bỏ mạch điều chỉnh độ sáng ngay lập tức.

Trên đây là một số sự cố hay mắc phải trong quá trình sử dụng đèn cao áp, những lỗi trên có thể được hạn chế khi bạn sử dụng đúng loại đèn kết hợp với cột đèn chiếu sáng công cộng có chất lượng tốt với những tiêu chuẩn lắp ráp, bảo trì đảm bảo.